Xin chào tất cả các bạn, mạng Wifi trở nên phổ biến và mang lại lợi ích vô cùng to lớn tới người dùng. Không cần phải dây nhợ rắc rối, rồi máy tính phải để một chỗ, mà nhất là những thiết bị di động thì càng không thể dùng kết nối LAN để vào mạng được. Do đó duy nhất chỉ có thể sử dụng tới sóng Wifi.
Cũng chính vì sự tiện lợi và lợi ích to lớn mang lại mà chính người chủ Wifi (người sở hữu mạng Wifi nào đó) cũng sẽ khổ cực hơn vì sẽ có rất nhiều người xin “pass”. Mà các bạn cũng có thể hiểu rồi đó, cho một người biết “pass” wifi thì một thời gian sau sẽ có rất nhiều người biết pass wifi của bạn theo kiểu “tao cho mày Pass Wifi mày đừng cho ai biết nữa nghe chưa?”. Và hậu quả đó là rất nhiều người truy cập Internet thông qua Wifi của bạn, rồi Modem hay Router của bạn không đủ Ram để phục vụ, có anh chàng cắm Torrent xuyên ngày đêm để download bộ “xAV” nào đấy, có khi là tựa Game GTA V gần 6, 7 chục GB. Rồi cô nàng ghiền phim bộ, cả mấy cậu em suốt ngày cày game rồi nghe nhạc, bla, bla…
Rồi cứ thế ngày nào đến giờ cao điểm mạng chậm như rùa,… coi Youtube cứ nhìn cái xoay xoay hoài đến nản.
Thật sự theo nhiều bạn thì cách giải quyết rất đơn giản đó là đừng chia sẻ mật khẩu Wifi cho người khác thì sẽ không phải chịu cảnh mạng chậm như rùa, tuy nhiên làm vậy nhiều khi sẽ bị mang tiếng ki-bo. Có cái “pass wifi” mà cũng không cho. Cách tốt hơn đó là các bạn hãy giới hạn tốc độ Download/Upload xuống. Và hạn chế cả số người dùng kết nối đồng thời tới mạng Wifi của bạn. Tất nhiên bạn cần phải thiết lập ưu tiên, để đề phòng trường hợp chính bạn bị văng khỏi mạng của mình.
Cũng có một cách hơi tệ nhưng khỏi mất lòng: Vẫn cho Pass nhưng Block Mac của họ, bạn chỉ cần cho phép những địa chỉ MAC bạn tự thêm vào, hơi vất vả bạn đầu một chút nhưng sau một thời gian bạn sẽ không phải gặp thêm phiền phức nào nữa, tuy nhiên mình vẫn không khuyến nghị lắm, mà tốt hơn đó là giới hạn băng thông cũng như tài nguyên sử dụng đến mạng Wifi thì tốt hơn rất nhiều.
Trong bài viết này, mình xin hướng dẫn các bạn cấu hình hạn chế băng thông (bandwith limit) trên Router sử dụng Firmware OpenWrt/Lede. Một số Router hay Modem có chức năng này, tuy nhiên không phải cái nào cũng như cái nào. Có trường hợp thiết lập xong cũng không hề có tác dụng.
Tuy nhiên cũng nên nói sơ qua về QoS (mà tiếp theo đây chúng ta sẽ cài đặt vào Router OpenWRT/Lede). Ở đây không nói đến khía cạnh việc hoàn toàn sử dụng băng thông. Rõ ràng ai cũng biết rằng việc cắm torrent để tải về chiếm rất lớn băng thông của mạng vừa cả Download+Upload. QoS các bạn có thể tìm thấy thiết lập này trên phần lớn các Modem hay Router. QoS ( viết tắt của Quality of Service) có nghĩa là dịch vụ quản lý sử dụng mạng giúp cải thiện hiệu suất, đảm bảo sự công bằng và đảm bảo băng thông cần thiết với các chương trình, ứng dụng quan trọng (có dự trữ băng thông).
Bạn có thể tưởng tượng chiếc xe gắn máy của bạn gắn công tơ mét từ 0 đến 160km/h. Nhưng đảm bảo rằng nó không thể chạy đến 160km/h. Giả sử nó có thể chạy tới 160km/h, bạn cũng không nên chạy liên tục với tốc độ này, việc này sẽ gây hư hỏng động cơ cũng như toàn bộ các thiết bị trên xe. Mà chỉ sử dụng một phần công suất của nó thôi. Như máy phát điện cũng thế, mặc dù công suất là 3KW chẳng hạn. Nhưng bạn chỉ nên dùng đến 2,5KW tổng công suất các thiết bị mà bạn dự tính.
Đối với một Modem hay Router, tốc độ kết nối có thể lên đến hàng trăm Megabit đến vài Gigabit. Nhưng thực sự khi kết nối với mạng Internet, hầu hết các gói cước chỉ nằm từ 10 Megabit cho đến 100 Megabit (toàn thế giới). Do đó tốc độ của mạng phụ thuộc chủ yếu vào đường truyền Internet mà mọi người thường đăng ký. Nhưng chậm và lác thì có rất nhiều lý do. Nếu bạn truy cập vào một vài trang web và thấy chậm, tuy nhiên vào một số trang thì rất mượt mà, rất có thể chậm là do chính trang web đó, cũng có thể là do kết nối của bạn đến trang Web đó không được ổn định (do vị trí địa lý, đặc thù của nhà mạng).
Nhưng ngược lại vào trang nào cũng chậm, dịch vụ nào cũng gián đoạn, thì nguyên nhân lớn nhất đó đến từ bạn hoặc nhà cung cấp Internet của bạn (chẳng hạn như bạn dùng gói cước quá thấp, đường truyền bị mất ổn định do hệ thống nhà mạng, do đứt cáp quang biển,…
Nếu tiếp tục nói về những nguyên nhân, thì thật sự kể ra không hết. Nó có thể đến từ DNS cho đến đường truyền, máy chủ phục vụ…
Nhưng nhiều người không nghĩ rằng nó còn xuất phát từ một nguyên nhân đó là “nghẽn cổ chai”. Một chiếc Router hay Modem nhận quá nhiều kết nối đồng thời, những Request liên tục đến từ các Client, chương trình, phần mềm. Và để xử lý chúng cũng cần có được bộ nhớ đệm (RAM) và cả CPU để tính toán nữa. Do đó một Router có cấu hình mạnh và RAM nhiều sẽ đáp ứng rất tốt và hoạt động hiệu quả hơn.
Tương tự như thế, trang Bufferbloat họ có dự án giúp cải thiện hiệu suất, sự ổn định cũng như giảm thiểu hổn loạn của hệ thống mạng. Dữ liệu quá mức đệm trên Router hay Modem gây quá tải và làm cho độ trễ tăng lên. Luci-app-sqm thực chất là một ứng dụng SQM (SQM là viết tắt của Smart Queue Management) giúp quản lý hàng đợi thông minh hơn (những request từ client đến mạng) giảm thiểu “bufferbloat”. Sau đây xin mời các bạn đi vào phần cài đặt.
Để thực hiện việc giới hạn băng thông, chúng ta tiến hành cài đặt gói luci-app-sqm.
Trước tiên cần kết nối mạng cho Router, bạn có thể cắm dây có mạng vào cổng WAN trên Router. Bởi có mạng thì bạn mới có thể cập nhật các gói cài đặt trong OpenWrt/Lede.
Cũng có thể sự dụng lệnh:
ifup wanĐể khởi tạo một kết nối tạm thời.
ping vngeek.comDùng lệnh ping để xem có mạng hay chưa, trường hợp ping vngeek.com mà không được thử lại với ping google.com nhé.
Tiếp tục:
opkg updateVà cài đặt gói luci-app-sqm:
opkg install luci-app-sqmĐừng quên thiết lập gói này tự chạy mỗi khi Router khởi động:
/etc/init.d/sqm enableBây giờ bạn vào giao diện Web GUI để tiếp tục các cấu hình.
Đối với những bạn nào đã cài đặt LUCI Gui, không cần đến dòng lệnh, bạn có thể cài đặt thông qua giao diện Web. Bạn đăng nhập vào phần quản lý Router bằng địa chỉ IP của Router. Sau đó vào phần System => Software
Các bạn cũng đừng quên vào mục System => Startup để kích hoạt sqm tự động chạy mỗi khi Router khởi động nhé.
Bây giờ các bạn đến Network => SQM QoS:
- Bạn nhớ tích dấu “v” vào lựa chọn Enable this SQM instance.
- Trong Interface name chọn giao diện mạng mà bạn sử dụng, như trường hợp của mình là eth1
- Trong phần Download speed (kbit/s) điền tốc độ mạng tối đa của bạn (tốc độ nhà mạng nhé) tuy nhiên nên giảm một chút để còn dự phòng. Mình sử dụng gói cước 25Mbps nên mình chỉ định dùng đến 20Mbps thôi. Do đó mình điền số 20000 (kpbs).
- Trong phần Upload speed (kbit/s) cũng tương tự như thế. Mình thiết lập là 20000 (kpbs).
- Chọn Save & Apply. Nếu bạn là một người dùng nâng cao bạn có thể thiết lập thêm nếu muốn.
Để kiểm tra, bạn có thể chia sẻ kết nối Wifi cho nhiều người. Và để họ dùng một cách thoải mái, đừng chặn bất cứ một ai cả, và sau môt thời gian trải nghiệm, tốc độ mạng Wifi của bạn sẽ ổn định và phản hồi nhanh chóng hơn trông thấy. Đó là điều quan trọng hơn hết.
Các bạn có thể tiếp tục theo dõi bài viết tạo mạng Wifi cho khách và hạn chế tốc độ mạng trên VnGeek.com.
Chúc các bạn một ngày vui vẻ!
